เคมีอินทรีย์


เคมีอินทรีย์ (Organic chemistry) เป็นสาขาหนึ่งของวิชาเคมีว่าด้วยการศึกษาโครงสร้าง คุณสมบัติ องค์ประกอบ ปฏิกิริยาเคมีและการสังเคราะห์สารประกอบเคมีนั้นๆ โดยสารประกอบเหล่านี้จะต้องมีธาตุคาร์บอนอยู่ด้วย โดยทั่วไปนอกจากคาร์บอนแล้วสารประกอบเคมีอินทรีย์จะมีธาตุสำคัญๆ ดังนี้

สารประกอบเคมีอินทรีย์เป็นสารประกอบที่มีโมเลกุลเกิดจากการดึงดูดกันระหว่างอะตอมของธาตุต่างๆ ด้วยพันธะโคเวเลนต์ (covalent bond) เนื่องจากธาตุคาร์บอนมีอะตอมที่เชื่อมต่อกันเองและธาตุอื่นๆ ด้วยพันธะโคเวเลนต์แล้วมีความเสถียรสูงมากซึ่งจะเห็นได้การต่อกันเองของธาตุคาร์บอนเป็นโซ่ยาวๆ หรือต่อกันเป็นวงกลมก็ได้ ทำให้สารประกอบเคมีอินทรีย์มีความแตกต่างจากสารประกอบอนินทรีย์เคมีดังนี้
  1. สารประกอบเคมีอินทรีย์จะหลอมเหลวหรือสะลายตัวที่อุณหภูมิต่ำกว่า 300 °C
  2. สารประกอบเคมีอินทรีย์ที่เป็นกลางจะละลายในน้ำได้น้อยกว่าสารประกอบอนินทรีย์เคมีประเภทเกลือยกเว้นสารประกอบเคมีอินทรีย์ประเภทไอออนิก และประเภทน้ำหนักโมเลกุลต่ำๆอย่างแอลกอฮอล์และกรดคาร์บอกซิลิก (carboxylic acids)
  3. สารประกอบเคมีอินทรีย์ละลายได้ดีในตัวทำละลายที่เป็นสารอินทรีย์เช่นอีเทอร์ (ether) หรือแอลกอฮอล์แต่การละลายมากหรือน้อยขึ้นอยู่กับฟังชั่นแนลกรุ๊ป (functional groups) และโครงสร้างทั่วไปของสารด้วย

สารประกอบเคมีอินทรีย์ (organic compound) สามารถตั้งชื่อจัดหมวดหมู่ได้ดังนี้

สารประกอบแอลิฟาติก (Aliphatic compounds)

เป็นสารประกอบที่มีอะตอมของคาร์บอนต่อกันเป็นโซ่ยาว (hydrocarbon chains) และไม่มีอะตอมของคาร์บอนต่อกันเป็นวงแหวน (aromatic systems) เลย ซึ่งได้แก่
  1. ไฮโดรคาร์บอน (Hydrocarbon)
  2. แอลเคน (Alkane)
  3. แอลคีน (Alkene)
  4. ไดเอ็น หรือ แอลคาไดอีน (Dienes or Alkadienes)
  5. แอลไคน์ (Alkyne)
  6. แฮโลแอลเคน (Haloalkane)

สารประกอบแอโรแมติก (Aromatic compounds)

เป็นสารประกอบที่มีส่วนหนึ่งส่วนใดของโมเลกุลเป็นวงแหวน (aromatic systems) ซึ่งได้แก่
  1. เบนซีน (Benzene)
  2. โทลูอีน (Toluene)
  3. สไตรีน (Styrene)
  4. ไซลีน (Xylene)
  5. อะนิลีน (Aniline)
  6. ฟีนอล (Phenol)
  7. อะเซโตฟีโนน (Acetophenone)
  8. เบนโซไนไตรล์ (Benzonitrile)
  9. แฮโลอะรีน (Haloarene)
  10. แนฟทาลีน (Naphthalene)
  11. แอนทราซีน (Anthracene)
  12. ฟีแนนทรีน (Phenanthrene)
  13. เบนโซไพรีน (Benzopyrene)
  14. โคโรนีน (Coronene)
  15. อะซูลีน (Azulene)
  16. ไบฟีนิล (Biphenyl)

สารประกอบเฮเทอโรไซคลิก (Heterocyclic compounds)

เป็นสารประกอบที่มีวงแหวนที่ประกอบด้วยอะตอมต่างชนิด (heteroatom) กัน ซึ่งอะตอมเหล่านี้อาจเป็น ออกซิเจนไนโตรเจน ฟอสฟอรัส หรือกำมะถัน สารประกอบประเภทนี้ได้แก่
  1. อิมิดาโซล (Imidazole)
  2. อินโดล (Indole)
  3. ไพริดีน (Pyridine)
  4. ไพร์โรล (Pyrrole)
  5. ไทโอฟีน (Thiophene)
  6. ฟูแรน (Furan)
  7. พูรีน (Purine)

พอลิเมอร์ (Polymers)

พอลิเมอร์เป็นโมเลกุลชนิดพิเศษมีขนาดใหญ่ประกอบด้วยโมเลกุลย่อยๆ ต่อเรียงกัน ถ้าโมเลกุลย่อยเป็นชนิดเดียวกันจะเรียกพอลิเมอร์นี้ว่า"โฮโมพอลิเมอร์" (homopolymer) และถ้าโมเลกุลย่อยเป็นต่างชนิดกันจะเรียกพอลิเมอร์นี้ว่า"เฮตเทอโรพอลิเมอร์" (heteropolymer) พอลิเมอร์จำแนกได้ดังนี้
  1. พอลิเมอร์ประเภทสารอินทรีย์ได้แก่
    1. พอลิเอทไทลีน (polyethylene)
    2. พอลิโพรไพลีน (polypropylene)
    3. เพลกซิกลาซส์ (Plexiglass) , ฯลฯ
  2. พอลิเมอร์ประเภทสารอนินทรีย์ได้แก่
    1. ซิลิโคน (silicone)
  3. พอลิเมอร์ชีวภาพไบโอพอลิเมอร์ (biopolymers)
    1. โปรตีน (proteins)
    2. นิวคลิอิกแอซิด (nucleic acids)
    3. พอลิแซกคาไรด์ (polysaccharides)

การหาโครงสร้างโมเลกุลของสารประกอบอินทรีย์



ปัจจุบันมีด้วยกันหลายวิธี ดังนี้: